مشعل: شرکت نفت مناطق مرکزی ایران که مسئولیت تولید و توسعه بیشتر میدان های خشکی در محدوده جغرافیایی استان های لرستان، کردستان، کرمانشاه، مرکزی، قم، ایلام، خراسان، آذربایجان غربی و شرقی، اردبیل، فارس، همچنین بوشهر، هرمزگان و چهارمحال بختیاری را به عهده دارد، در حال حاضر نیمی از گاز مورد نیاز کشور را تامین می کند.
مشعل: شرکت نفت مناطق مرکزی ایران که مسئولیت تولید و توسعه بیشتر میدان های خشکی در محدوده جغرافیایی استان های لرستان، کردستان، کرمانشاه، مرکزی، قم، ایلام، خراسان، آذربایجان غربی و شرقی، اردبیل، فارس، همچنین بوشهر، هرمزگان و چهارمحال بختیاری را به عهده دارد، در حال حاضر نیمی از گاز مورد نیاز کشور را تامین می کند و برای این منظور مسئولی ت توسعه و تولید از افزون بر ۸۵ میدان گازی و نفتی را عهده دار است. این تلاش با ایجاد سه شرکت تابعه نفت و گاز زاگرس جنوبی به مرکزیت شیراز، نفت و گاز غرب به مرکزیت کرمانشاه و نفت و گاز شرق به مرکزیت مشهد در حال انجام است. مهدی حیدری، مدیرعامل شرکت نفت مناطق مرکزی ایران در گفت و گو با «مشعل» به تشریح فعالیت های این شرکت و اقدام های انجام شده به منظور تامین پایدار گاز زمستان براساس ماموریت محوله پرداخته است. او در مورد تامین پایدار گاز زمستانی در حوزه میادین شرکت نفت مناطق مرکزی ایران می گوید که به یاری خداوند از زمستان به سلامت گذر خواهیم کرد. حیدری همچنین صرفه جویی در مصرف گاز را بنابر آموزه های دینی، درخواست و تاکید مسئولان ذی ربط، همچنین به منظور حفظ منابع انرژی برای نسل های آینده، تکلیفی شرعی دانسته و از هموطنان می خواهد در مصرف بهینه این نعمت الهی، مدیریت لازم را لحاظ کنند. مشروح این گفت و گو در ادامه می آید.
گستره فعالیت شرکت نفت مناطق مرکزی ایران به عنوان دومین شرکت تولیدکننده گاز کشور وسیع است.در ابتدا مناطق عملیاتی و حوزه فعالیت این شرکت را معرفی بفرمایید.
نفت مناطق مرکزی ایران از شرکت های اصلی تولیدی شرکت ملی نفت ایران و بزرگ ترین تولیدکننده گاز مناطق خشکی کشور است. این شرکت مسئولیت تولید، نفت و گاز، فرآورش، انتقال، همچنین توسعه افزون بر ۸۵ میدان نفت و گاز شناخته شده در بیش از ۱۶ استان کشور را به عهده دارد. هم اکنون ۱۵ میدان نفتی و ۱۵ میدان گازی واقع در استان های فارس، بوشهر، قم، لرستان، خراسان رضوی، ایلام، کرمانشاه، هرمزگان، شمال خوزستان در برنامه عملیات بهره برداری قرار دارند و توسعه دیگر میدان ها نیز در برنامه های آتی شرکت نفت مناطق مرکزی قرار دارد. عملکرد این شرکت، ایفاگر نقش بسزایی در چرخه اقتصاد، تأمین انرژی پایدار و حفظ و صیانت از منابع ملی است. ستاد شرکت نفت مناطق مرکزی در تهران و شرکت بهره برداری نفت و گاز زاگرس جنوبی، شرق و غرب که زیرمجموعه های آن محسوب می شوند، به ترتیب در شهرهای شیراز، مشهد مقدس و کرمانشاه قرار دارند. منطقه عملیاتی سراجه قم نیز تحت نظارت ستاد تهران فعالیت می کند. افزون بر آن، مناطق گازی عملیاتی- تولیدی کنونی تحت پوشش شرکت نفت مناطق مرکزی، شامل میدان های گازی شمال شرق کشور مانند میدان های خانگیران و گنبدلی، تنگ بیجار در غرب کشور (استان ایلام)، میدان های آغار، دالان، هما، شانول، وراوی و تابناک (استان فارس)، نار و کنگان در استان بوشهر و سرخون (استان هرمزگان) و سراجه (استان قم) است. این شرکت با رویکرد نوین خود در سه محور توسعه میدان های گازی و نفتی، تثبیت تولید و ذخیره سازی گاز طبیعی در مخازن شوریجه D و سراجه قم را آغاز کرده است.
تولید تجمیعی نفت و گاز تا پایان مهر ماه و حداکثر تولید در فصل زمستان چقدر است؟
شرکت نفت مناطق مرکزی تا پایان مهر ماه در مجموع حدود ۳۲ میلیارد متر مکعب گاز، حدود ۸ میلیون بشکه میعانات گازی و حدود ۱۱ میلیون بشکه نفت تولید کرده است و در برنامه تولید تکلیفی گاز نیز در فصل سرد به حداکثر تولید ۲۴۱ میلیون متر مکعب در روز می رسد.
اجرای طرح ضربتی افزایش تولید گاز از میادین خشکی به عنوان مهم ترین فعالیت شرکت نفت مناطق مرکزی است، در این باره توضیح می دهید؟
با توجه به ضرورت تامین پایدار زنجیره خوراک پالایشگاه های گازی خشکی و جبران افت طبیعی تولید از میادین فعلی و با در نظر داشتن افزایش پیش بینی نشده گاز مصرفی خانگی در سال های آینده و همچنین به منظور بهبود تراز گاز تولیدی/مصرفی کشور، طرح افزایش تولید گاز از میادین خشکی و در حیطه مسئولیت شرکت نفت مناطق مرکزی ایران در دستور کار این شرکت قرار گرفته است. بر این اساس توسعه ۱۳ میدان جدید دی ، سفیدزاخور، هالگان ، سفیدباغون ، خارتنگ ، گردان ، ارم ، پازن ، مدار، توس ، باباقیر، بیستون و آغار- فاز۲ به همراه توسعه پالایشگاه گازی فراشبند و احداث ایستگاه های تقویت فشار گاز میادین سرخون و شانول با صرف بودجه حدود چهار میلیارد دلار در هیات مدیره شرکت ملی نفت ایران مصوب و ابلاغ شده است.
چه هدف گذاری ای در این طرح مدنظر است؟
پیش بینی می شود با اجرای این طرح ها در زمستان سال ۱۴۰۵ حدود ۱۴۰ میلیون متر مکعب در روز گاز و حدود ۱۰۲ هزار بشکه در روز میعانات تولید و به پالایشگاه های گازی فجرجم، پارسیان، سرخون، فراشبند، ایلام، هاشمی نژاد و پارس جنوبی ارسال می شود. در این زمینه حفاری ۱۰۲ حلقه چاه جدید و تعمیر ۱۸ حلقه چاه موجود و اکتشافی، احداث خطوط لوله جریانی و انتقال، احداث مراکز جمع آوری و تفکیک، برق رسانی و احداث پست های برق، از اهم اقدام های مورد نیازبه شمار می رود.
این طرح در حال حاضر در چه وضعیتی قرار دارد؟
هم اکنون جانمایی ۱۳۱ موقعیت جدید حفاری تایید و نهایی شده است.
افزون بر موضوع توسعه میدان های جدید گازی، موضوع تثبیت تولید گاز از میدان های کنونی است که دستور ساخت احداث ایستگاه تقویت فشار گاز از مهم ترین اقدام های آن محسوب می شود، در این رابطه چه برنامه ای در دستور کار دارید؟
شرکت نفت مناطق مرکزی ایران به منظور تثبیت تولید گاز و عمل به تعهدات تولید تکلیفی خود، پروژه احداث ایستگاه های تقویت فشار گاز را در برنامه دارد، همچنین در منطقه عملیاتی پارسیان، احداث ایستگاه های تقویت فشار گاز هما، وراوی و مرکز تفکیک تابناک با هدف نگهداشت تولید و ازدیاد برداشت از میادین پارسیان و تامین خوراک پالایشگاه پارسیان و افزایش کیفیت خوراک به میزان ۶۰ میلیون متر مکعب در روز را آغاز کرده که ساخت ایستگاه تقویت فشار گاز هما، وراوی و مرکز تفکیک گاز تابناک به ارزش بیش از ۲۸۰ میلیون یورو در قالب قراردادهای سرمایه گذاری EPCF در منطقه عملیاتی پارسیان در حال اجراست. این منطقه با برخورداری از هفت مرکز جمع آوری، یک مرکز تفکیک گاز در گستره راه های مواصلاتی به طول ۳۲۰ کیلومتر اکنون ۹ درصد از گاز تولیدی کشور و خوراک پالایشگاه گازی پارسیان را تأمین می کند.
در منطقه عملیاتی نار و کنگان احداث ایستگاه تقویت فشار میدان گازی کنگان و طرح بازآرایی ایستگاه تقویت فشار گاز میدان نار با هدف نگهداشت تولید و ازدیاد ضریب بازیافت از میدان کنگان و تامین خوراک پایدار پالایشگاه فجر جم به میزان ۴۰ میلیون متر مکعب در روز با برآورد سرمایه گذاری ۲۰۴ میلیون یورو تعریف شده است که در حال حاضر، اقدام های اجرایی برای انتخاب مشاور با تامین سرمایه از سوی یک شرکت خصوصی انجام و اسناد مهندسی پایه میادین بر اساس شرح کار مشاور نهایی و مصوبه هیات مدیره شرکت ملی نفت ایران برای سرمایه گذاری و اجرای پروژه ابلاغ شده است. همچنین طرح بازآرایی ایستگاه تقویت فشار گاز میدان نار با توجه به شرایط موجود و نبود امکان استفاده از خدمات شرکت های خارجی برای بخش کمپرسور و ضرورت اجرای طرح بازآرایی ایستگاه تقویت فشارگاز موجود میدان ناردر نگهداشت سقف تولید این میدان با رویکرد استفاده از توان داخل با یک شرکت سازنده داخلی با حجم سرمایه گذاری حدود ۲۱ میلیون یورو دنبال می شود و اکنون در مرحله اخذ مجوز و اجرا قرار دارد.
احداث ایستگاه تقویت فشار گاز میدان شانول با هدف تأمین خوراک پایدار پالایشگاه پارسیان به میزان ۱۰ میلیون متر مکعب در روز است که انعقاد قرارداد جهت خرید خدمات مشاور و تهیه اسناد مهندسی پایه میادین نهایی و مصوبه هیات مدیره شرکت ملی نفت ایران برای اجرای پروژه ابلاغ شده است.
در منطقه عملیاتی دهلران پروژه احداث و راه اندازی ایستگاه تقویت فشار گاز دهلران با هدف تامین خوراک NGL۳۱۰۰ و جلوگیری از سوزاندن گازهای همراه و حفاظت محیط زیست تعریف شده است که اقدام های اجرایی به منظور ساخت ایستگاه تقویت فشار گاز دهلران جهت جمع آوری و فشار افزایی گازهای همراه میادین دهلران و دانان از طریق سرمایه گذاری شرکت های داخلی به ارزش ۱۲۵ میلیون یورو در منطقه عملیاتی دهلران در حال اجراست.
در استان هرمزگان احداث ایستگاه تقویت فشار گاز میدان سرخون پیگیری می شود که انعقاد قرارداد برای خرید خدمات مشاور و تهیه اسناد مهندسی پایه میادین نهایی و مصوبه هیات مدیره شرکت ملی نفت ایران جهت اجرای پروژه ابلاغ شد. احداث این ایستگاه به منظور تأمین خوراک پایدار پالایشگاه پارسیان به میزان پنج میلیون متر مکعب در روز است.
در منطقه عملیاتی تنگ بیجار در استان ایلام نیز توسعه فاز دوم این میدان برنامه ریزی شده است. رسیدن به تولید روزانه ۱۱ میلیون متر مکعب با هدف تامین خوراک پالایشگاه ایلام و تامین بخشی از گاز غرب کشور و خوراک پتروشیمی ایلام مدنظر است.
در رابطه با طرح ملی جمع آوری و فروش گازهای همراه میادین شرکت نفت مناطق مرکزی ایران چه اهدافی دنبال می شود؟
جمع آوری گازهای مشعل میدان های سروستان/ سعادت آباد، چشمه خوش، نفت شهر / سومار و خشت با حجم حدود ۱۱۵ میلیون فوت مکعب گاز در روز برنامه شده است. با جمع آوری و فروش گازهای مشعل میادین یادشده، سالیانه حدود ۱۱ میلیون دلار درآمد حاصل خواهد شد. با انجام این مهم، افزون بر جلوگیری از آلودگی های زیست محیطی ناشی از سوزانده شدن گازهای مشعل و هدر رفت گاز، با ایجاد و تکمیل زنجیره ارزش در فرایند تولید گاز موجب کسب درآمد، رونق کسب وکار و ایجاد اشتغال به ویژه در مناطق محروم پیرامونی تأسیسات نفتی می شود.
به موضوع راهبردی ذخیره سازی گاز طبیعی به عنوان یکی از ماموریت های شرکت نفت مناطق مرکزی بپردازیم، ذخیره سازی در هشت ماه نخست و میزان بازتولید در چهار ماه سرد سال در مخازن شوریجه و سراجه چه میزان بوده است؟
از ابتدای دوره تزریق سال ۱۴۰۱ در مجموع به میزان دو میلیارد و ۶۰۰ میلیون متر مکعب گاز در مخازن شوریجه و سراجه قم تزریق شده است. همچنین حدود دو میلیارد و ۵۰۰ میلیون متر مکعب در فصل سرد سال از این دو مخزن بازتولید می شود. حداکثر بازتولید روزانه در مخزن شوریجه ۱۶ میلیون متر مکعب و در مخزن سراجه میزان حداکثر ۸ میلیون متر مکعب است.
برای تامین پایدار گاز در زمستان چه اقدام هایی انجام شده است؟
به طور کلی تعمیرات اساسی تاسیسات گازی از جمله تعمیر شیرآلات، خطوط لوله، لخته گیرها و تجهیزات مراکز جمع آوری و تفکیک، توربین ها و کمپرسورهای ایستگاه تقویت فشار گاز و مخازن در تمامی میادین تولیدی گاز را شامل می شود. در خصوص تعمیرات اساسی تاسیسات و خطوط لوله گازی در سال جاری در شرکت های بهره برداری نفت و گاز زاگرس جنوبی، غرب به ترتیب ۱۶۸ هزار، ۴۱ هزار و ۴۹۵ و در شرکت شرق ۲۹ هزار و ۵۰۰ نفر ساعت و مجموع تعمیرات نیز ۲۳۸ هزار و ۹۹۵ نفر ساعت است.
با توضیحات کامل شما، این اطمینان وجود دارد که شاهد تامین پایدار گاز باشیم؟
باید اشاره کنم که با توجه به ذخیره سازی مکفی و حداکثری گاز در مخازن شوریجه و سراجه و نیز انجام فعالیت های تعمیرات اساسی و نگهداری چاه ها، تاسیسات و خطوط لوله و همت و تلاش شبانه روزی همکاران خدوم شرکت، در مورد تامین پایدار گاز زمستانی در حوزه میادین شرکت نفت مناطق مرکزی ایران به یاری خداوند زمستان را به سلامت طی خواهیم کرد.
در پایان با توجه به اینکه شرکت های تولیدی نفت و گاز مهم ترین دغدغه هر روز آنان تامین سوخت و انجام تعهدات تکلیفی است، از سوی دیگر در بخش مصرف کنندگان اعم از صنایع و مصارف خانگی شاهد رشد بی رویه مصرف هستیم که معضل بزرگی در این زمینه محسوب می شود، شما به عنوان یک فرد مسئول در تامین سوخت، چه توصیه اخلاقی و فنی در این رابطه دارید؟
همان گونه که می دانیم، مخازن عظیم گاز کشور هدیه و نعمت خداوند به ملت عزیز ایران است که با تلاش شبانه روزی کارکنان پرتلاش وزارت نفت در شرکت های ملی نفت ایران و ملی گاز ایران تولید و تحویل مردم و صنایع می شود. طبق آموزه های دینی و درخواست و تاکید مسؤولان ذی ربط و به منظور حفظ منابع انرژی برای نسل های آینده، صرفه جویی در مصرف گاز را تکلیفی شرعی می دانم و از همه هموطنان عزیز و بزرگوار درخواست می کنم در مصرف این نعمت الهی صرفه جویی کنند. تولید و مصرف روزانه حدود یک میلیارد متر مکعب گاز در بخش های خانگی و صنعتی، با هیچ مبنا و معیار استاندارد جهانی سازگار نیست که بخش زیادی از این معضل به مصرف ناصحیح در بخش خانگی و روزآمد نبودن صنایع برمی گردد. در این رابطه فرهنگ سازی و ملزم ساختن صنایع در استاندارد کردن محصولات خود با مصرف بهینه، بخشی از این راهکار به شمار می رود.