اکتشاف، نخستین حلقه زنجیره فعالیت‌های صنعت نفت و نقطه آغازین ماموریت شرکت ملی نفت ایران به شمار می رود و با توجه به نیاز کشور به منابع انرژی و انجام ماموریت تعیین تکلیف حوضه های رسوبی در تمام کشور، بخش مهمی از سرفصل برنامه های سالانه شرکت ملی نفت ایران به این بخش اختصاص می‌یابد.
هم اکنون ۱۰ طرح اکتشافی، با عنوان طرح های اکتشافی خلیج فارس، دشت آبادان، دزفول شمالی و جنوبی، کپه داغ، فارس، ایران مرکزی، مغان و طرح شرق ایران؛ مکران و دریای عمان در حوزه مدیریت اکتشاف شرکت ملی نفت ایران برنامه ریزی شده که اجرای آن مطابق برنامه در جریان است.
مهمترین فعالیت های صورت گرفته در طرح اکتشافی خلیج فارس شامل برنامه ریزی جهت اتمام عملیات حفاری اکتشافی در ناحیه فروزان، اتمام مدل سازی استاتیک میدان نفتی مشترک آریا و افزایش قابل ملاحظه ذخیره میدان آریا، شروع به عملیات حفاری دو حلقه چاه اکتشافی جدید و امضا و اجرای پروژه برداشت و پردازش لرزه نگاری سه بعدی آپادانا، صبا و نصرت تا پایان سال ۹۸، انجام مطالعات و تعیین چندین هدف اکتشافی جدید در این منطقه است.
در طرح اکتشافی دشت آبادان نیز اتمام حفاری چاه اکتشافی مرزی مینو و کشف میدان نفتی مرزی مشترک مینو، اتمام مطالعات اکتشافی لایه نفتی گدوان در قسمتی از ناحیه دشت آبادان، انجام عملیات حفاری اکتشافی در منطقه شرق دارخوین (چاه اکتشافی آرمان) و انجام عملیات حفاری اکتشافی در منطقه شرق سپهر (چاه اکتشافی سپهرشرقی) و شروع عملیات حفاری چاه اکتشافی سوسنگرد از جمله مهمترین برنامه ها در این منطقه است.
در عین حال شروع عملیات گرانی سنجی و مغناطیس سنجی در جنوب دشت آبادان و پروژه برداشت و پردازش لرزه نگاری سه بعدی پانیذ، به همراه پروژه پردازش یکپارچه اطلاعات لرزه نگاری سه بعدی دشت آبادان، انجام پروژه مطالعه و ارزیابی پتانسیل های اکتشافی دشت آبادان و مشخص شدن اهداف اکتشافی جدید و اتمام پروژه مطالعه توصیفی میدان سپهر (مخزن ایلام) با همکاری پژوهشگاه صنعت نفت از دیگر برنامه هایی است که در این منطقه اکتشافی در حال انجام است.
در طرح دزفول شمالی نیز اتمام عملیات اکتشافی در منطقه غرب میدان منصوری، میدان چشمه خوش و اعلام کشف نفت در افق های گورپی و ایلام و آغاز عملیات اکتشافی در جنوب میدان مارون (حفاری چاه اکتشافی رام)، غرب میدان مارون(چاه اکتشافی مارون غربی) و شرق سوسنگرد(چاه اکتشافی سوسنگرد شرقی) از جمله مهمترین اقدام ها در این حوزه بوده است.
در طرح اکتشافی کپه داغ نیز هم اکنون پروژه اکتشاف مبتنی بر سری تله نفتی در ناحیه کپه داغ و مشخص شدن اهداف اکتشافی جدید به اتمام رسیده و پروژه برداشت گرانی و مغناطیس کپه داغ شرقی نیز در حال انجام است.
در این حوزه همچنین پروژه لرزه‌نگاری دو بعدی، پردازش و تفسیر داده‌های لرزه‌ای محدوده زرینه کوه درگز تعریف و در مرحله انتخاب پیمانکار است که تا پایان سال ۹۸ شروع خواهد شد.
در ادامه طرح های اکتشافی مدیریت اکتشاف شرکت ملی نفت ایران، عملیات مطالعه اکتشافی دشت گرگان آغاز شده و پروژه عملیات حفاری چاه اکتشافی دنگ که به اعلام کشف در جنوب استان فارس منجر شد نیز به اتمام رسیده است.
در حوزه طرح فارس همچنین پروژه مطالعات توصیفی میدان گردان به اتمام رسیده و مطالعات توصیفی میدان آغار نیز وارد فاز اجرایی شده است.
در طرح دزفول جنوبی نیز طی سال گذشته پروژه اکتشاف مبتنی بر سری تله نفتی در ناحیه دزفول جنوبی و مشخص شدن چندین هدف اکتشافی جدید به انجام رسیده و پروژه برداشت اطلاعات لرزه نگاری دوبعدی باشت نیز در مرحله امضاء قرارداد است.
در طرح ایران مرکزی، به عنوان یکی دیگر از طرح های اکتشافی تعریف شده در سطح شرکت ملی نفت ایران، مطالعات اکتشافی در محدوده بلوک ساوه و مشخص شدن چندین هدف اکتشافی جدید و ایجاد سامانه جامع داده مکانی تکمیل و مراحل پروژه گرانی سنجی و مغناطیس سنجی بستان آباد نیز تعریف شده که در مرحله تشریفات مناقصه است.
درعین حال در سال گذشته ارزیابی نهایی ساختمان های حفاری شده قیردره و ارتاداغ و بازنگری اهداف اکتشافی معرفی شده در دشت مغان و مشخص شدن چندین هدف اکتشافی جدید در این منطقه نیز انجام شده است.
در طرح اکتشافی شرق ایران، مکران و دریای عمان نیز مهم ترین فعالیت های صورت گرفته به قرار زیر است:
- مطالعه کیفی داده های ماهواره ای (گرانی و مغناطیس)
- پروژه برداشت و مطالعه اطلاعات گرانی و مغناطیس سنجی زمینی به‌صورت ناحیه‌ای با حجم ۱۲۰۰۰ ایستگاه مکران و جازموریان(تشریفات مناقصه)
- تعیین چارچوب چینه شناسی مکران برای اولین بار (تفکیک سازندها)
- مطالعات زمینشناسی و تفسیر خطوط لرزه‌نگاری دشت زابل
پژوهش و فن آوری، در خدمت اکتشاف
لازمه عملیاتی شدن فعالیت های اکتشافی در صنعت نفت، انجام پژوهش های ساختارشناسانه و به کارگیری فناوری های به روز در حوزه علوم زمین شناسی و اکتشاف است.
در این حوزه نیز مدیریت اکتشاف شرکت ملی نفت ایران طی سال گذشته، به توفیقات قابل توجهی نائل شده است که از مهمترین آن ها می توان به شروع فاز دوم پروژه هیدرات های گازی در دریای عمان و امضاء قرارداد با پژوهشگاه صنعت نفت، پیگیری پنج طرح پژوهشی کلان در حوزه اکتشاف با دانشگاه های داخلی وخاتمه موفق پنج طرح مذکور و ارائه نقشه راه برای ۹ سال آینده اشاره کرد.
همچنین ارائه پروژه های پژوهشی مورد نیاز در طرح ها و اخذ تصویب و ابلاغ مصوبه ۶ پروژه پژوهشی جدید در حوزه اکتشاف و امضاء چهار قرارداد از ۶ پروژه مصوب از دیگر اقدامات انجام شده در حوزه پژوهش و فناوری در مدیریت اکتشاف شرکت ملی نفت ایران است.
چهار قرارداد مربوط به ۶ پروژه مصوب نیز شامل موارد زیر است:
- ارزیابی و مطالعه ژئوشیمایی مخازن هیدروکربوری گروه دهرم
- فاز دوم طرح نفت های نامتعارف(شیل های نفتی) منطقه قالی کوه
- تفسیر کمی مکعب لرزه ای درمیدان های گنبدلی-خانگیران
- اجرای میدانی استفاده از سیال حفاری پایه آبی فشار و دمای بالا(HPHT)
ادامه دارد...