مدیر اکتشاف شرکت ملی نفت ایران اعلام کرد: این مدیریت با اکتشافات جدید نفتی و گازی در طول برنامه پنج ساله پنجم توسعه کشور موفق شد که ۸۰ درصد نفت تولیدی و ۱۹۰ درصد گاز تولیدی را جایگزین کند.
به گزارش خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی شرکت ملی نفت ایران، سید صالح هندی در نشست خبری خود با اصحاب رسانه، اکتشاف را نوک پیکان زنجیره ارزش صنایع بالادستی نفت خواند و گفت: انجام عملیات اکتشافی به صورت ضربتی قابل اجرا نیست چرا که ذات فعالیت های اکتشافی بدوی و کند است و نیاز به آرامش و ثبات دارد.
وی اعلام کرد: مدیریت اکتشاف شرکت ملی نفت ایران با اکتشافات جدید نفتی و گازی خود در طول برنامه پنج ساله پنجم توسعه کشور، موفق شد که ۸۰ درصد نفت تولیدی و ۱۹۰ درصد گاز تولیدی را جایگزین کند که در مجموع رقم قابل قبولی است.
هندی با بیان اینکه شانس کشف میدان های گازی در آینده بیشتر از میدان های نفتی خواهد بود، اظهار کرد: اکتشافات جدید سال های اخیر نشان می دهد که زمان خداحافظی با میدان های بزرگ نفتی و گازی همانند پارس جنوبی، آزادگان و یادآوران فرا رسیده است و از این پس اکتشاف میدان های سخت تر با ضریب موفقیت پایین تر محتمل تر است که البته این امر در دنیا هم مصداق دارد.
وی با بیان اینکه ضریب موفقیت اکتشافی به دو شیوه معمول قابل محاسبه است، اظهار کرد: یکی از روش های معمول بر اساس تعداد چاه های موفق به چاه های حفر شده محاسبه می شود که بر اساس این روش هم اکنون ضریب موفقیت اکتشافی دنیا ۳۰ درصد است به این معنی که از هر ۳ چاه حفر شده یکی به هدف می رسد.
هندی ادامه داد: ضریب موفقیت اکتشافی در ایران نیز هم اکنون ۶۰ درصد است، به این معنی که از هر ۳ چاه، ۲ چاه به هدف می رسد البته این به این معنی نیست که مخزن کشف شده توجیه اقتصادی برداشت هم داشته باشد.
وی با بیان اینکه که ضریب موفقیت اکتشافی معمولا ضریب دقیقی نیست افزود: علت آن هم این است که در تعیین این ضریب فقط چاه های جدید حفر شده ملاک سنجش است و چاه های توصیفی و تحدیدی را شامل نمی شود.
هندی استفاده از ضریب جایگزینی را شیوه معمول دیگری برای سنجش شانس موفقیت های اکتشافی اعلام کرد و گفت: در این روش میزان جایگزین شدن نفت و گاز تولید شده با مقدار نفت و گاز کشف شده قابل استحصال ملاک قرار می گیرد.
افزوده شدن ۳۰ میلیارد بشکه نفت و ۱۲۸ تریلیون فوت مکعب گاز به ذخایر درجا
هندی از کشف ۱۱ میدان گازی جدید، ۱۰ میدان نفتی جدید، ۲ مخزن گازی و ۲ مخزن نفتی در طول شش سال گذشته تاکنون (در طول برنامه پنجم توسعه و امسال) خبر داد و گفت: میزان هیدروکربور مایع درجا نیز ۳۰ میلیارد بشکه برآورد می شود که ۴.۷ میلیارد بشکه آن قابل استحصال است.
وی میزان گاز کشف شده درجا در از ابتدای برنامه پنجم توسعه تاکنون ۱۲۸ تریلیون فوت مکعب گاز اعلام کرد و گفت: از این میزان نیز ۸۳.۸ تریلیون فوت مکعب آن قابل استحصال است.
هندی افزود: کشف ۳۰ میلیارد بشکه نفت درجا و ۱۲۸ تریلیون فوت مکعب گاز درجا از طریق حفر ۳۷ حلقه چاه اکتشافی و تحدیدی اتفاق افتاده است.
وی با اشاره به انعقاد ۱۴ قرارداد بلوک های اکتشافی گفت: هم اکنون ۱۱ قرارداد اجرایی شده و ۳ قرارداد به صورت نیمه تمام باقی مانده است در ضمن از محل این قراردادها در دوره های مختلف تاکنون، ۱.۲ میلیارد دلار جذب سرمایه انجام شده است که نتیجه آن کشف ۱.۶ میلیارد بشکه نفت و ۱۶.۶ تریلیون فوت مکعب گاز بوده است.
همکاری مطالعاتی مدیریت اکتشاف با شرکت ها و دانشگاه های خارجی
هندی از همکاری با شرکت ها و دانشگاه های بین المللی به منظور انجام مطالعات میدان های هیدروکربوری خبر داد و گفت: هم اکنون مدیریت اکتشاف با شرکت OMV اتریش، لوک اویل روسیه، دانشگاه بارسلونا اسپانیا با همکاری مشترک با یک شرکت معتبر اسپانیایی فعال در حوزه نفت و گاز و دانشگاه ناپل ایتالیا با همکاری مشترک با شرکت ادیسون گاز ایتالیا، همکاری مطالعاتی دارد.
وی با بیان اینکه مدیریت اکتشاف هم اکنون استفاده از ۶ دکل خشکی و یک دکل دریایی را در ناوگان حفاری خود دارد، افزود: در برنامه ششم توسعه کشور حفر ۳۵ حلقه چاه خشکی و ۵ حلقه چاه دریایی در خلیج فارس در دستور کار قرار دارد.
هندی ادامه داد: انجام ۷ هزار کیلومتر عملیات لرزه نگاری دو بعدی و ۶ هزار کیلومتر عملیات لرزه نگاری سه بعدی نیز از جمله برنامه های مدیریت اکتشاف در طول زمان اجرایی برنامه ششم توسعه است.
ارجحیت محل و نوع اکتشافات هیدروکربوری بر حجم آن
وی با اشاره سیاست های وزیر نفت مبنی بر اهمیت نقاط جغرافیایی کشف منابع نفت و گاز و ابلاغ آن به شورای پژوهشی مدیریت اکتشاف گفت: در شرایط حاضر محل و نوع کشف بر حجم نفت و گاز اکتشافی اولویت دارد.
هندی افزود: هم اکنون مدیریت اکتشاف بر ۵ طرح اولویت دار اکتشافی تمرکز دارد که نخستین اولویت بر کشف نفت در خلیج فارس با تاکید بر مناطق مرزی و مشترک تمرکز دارد.
وی طرح اکتشافی دشت آبادان با اولویت اکتشاف در منطقه جنوبی دشت، طرح اکتشافی دزفول شمالی و جنوبی با تاکید بر کشف گاز در میدان های مرزی و مشترک غرب کشور و همچنین تزریق گاز به میدان های نفتی با هدف افزایش ضریب بازیافت و تمرکز بر حوضه رسوبی کپه داغ در شمال شرق کشور با هدف کشف گاز را از اولویت های اکتشافی شرکت ملی نفت ایران اعلام کرد.
هندی افزود: البته ضمن انجام فعالیت های اکتشافی در مناطق اولویت دار، حفاری، انجام مطالعات زمین شناسی، لرزه نگاری و .. همچنان در دستور کار قرار دارد.
واگذاری ۱۴ بلوک اکتشافی در قالب الگوی جدید قراردادهای نفتی
وی با اشاره به تعریف ۴۰ بلوک اکتشافی در قالب الگوی جدید قراردادهای نفتی گفت: هم اکنون از این تعداد ۱۴ بلوک در مناطق مختلف کشور انتخاب شده است. البته فعال کردن سه بلوک دانان با همکاری شرکت پترو ویتنام، دیر به وسیله شرکت ادیسون گاز و مغان از سوی یک شرکت کرواسی در اولویت قرار دارد.
هندی با بیان اینکه ۱۴ بلوک اکتشافی مصوب در قالب مدل جدید قراردادهای نفتی به مناقصه می رود افزود: طبق نظر وزیر نفت، مناقصه این بلوک ها از طریق مدیریت اکتشاف شرکت ملی نفت ایران برگزار می شود. ضمن اینکه برخی از بلوک ها که جذابیت زیادی ندارد از طریق قراردادهای بیع متقابل واگذار می شوند.
وی از انجام همکارهای مطالعاتی با شرکت پتروناس مالزی و یک شرکت اروپایی در حوزه آنالیز حوضه های رسوبی و سیستم های نفتی خبر داد و گفت: این مطالعات در همان ۵ اولویت رسوبی اعلام شده انجام می شود.
کشف تله های چینه ای و گنبدهای نمکی در اولویت است
هندی با اشاره به اینکه هم اکنون مدیریت اکتشاف بر کشف تله های چینه ای و گنبدهای نمکی تمرکز دارد افزود: مدیریت اکتشاف در این زمینه برنامه های مطالعاتی در دستور کار دارد ضمن اینکه در تلاش است که با شرکت های بهره بردار و تولیدی رابطه تنگاتنگی برقرار کند به طوری که چاه های اکتشافی را همزمان با کشف هیدروکربور به شرکت های بهره بردار تحویل دهد.
وی از متنوع سازی روش های تامین منابع مالی خبر داد و گفت: واگذاری بلوک های اکتشافی در قالب الگوی جدید قراردادهای نفتی و همچنین استفاده از روش پرداخت با تاخیر (Deferred Payment) از جمله این روش هاست.
در روش پرداخت با تاخیر، شرکت های طرف قرارداد تا دو سال هیچ مبلغی دریافت نمی کنند و بعد از دو سال از نخستین صورت وضعیت، پرداخت آغاز می شود.
افزایش قابل توجه ذخایر نفت و گاز درجا در دولت یازدهم
وی با اشاره به دستاوردهای اکتشافی شرکت ملی نفت ایران در طول دوران دولت یازدهم (از سال ۱۳۹۲ تا کنون) گفت: در این مدت ۹ میدان گازی جدید، ۴ میدان نفتی جدید و یک مخزن نفتی جدید کشف شده است که نتیجه آن افزوده شدن ۶.۵ میلیارد بشکه نفت و ۶۲.۵ تریلیون فوت مکعب گاز به ذخایر درجا بوده است.
هندی افزود: اغلب میدان های کشف شده میدان های کوچیکی بودند اما ۵ میدان بزرگ و شاخص در میان آنها به چشم می خورد که میدان گازی پازن، میدان گازی خارتنگ، میدان گازی چارک، میدان نفتی یادمان و میدان نفتی سپهر جنوب غربی را شامل می شود.
وی شناسایی هیدرات های گازی و شیل های نفتی و گازی را یکی از اولویت های اکتشافی برشمرد و گفت:هم اکنون فاز نخست پروژه هیدرات های گازی به اتمام رسیده و قرارداد فاز دوم نیز انجام می شود.
کشف ۵ میدان نفتی و گازی شاخص در دولت یازدهم
به گفته هندی، میدان گازی پازن در استان فارس و در ۱۷۷ کیلومتری جنوب شیراز و ۶۵ کیلومتری جنوب عسلویه و شمال شرق شهرستان جم قرار دارد. این ساختمان با هدف گروه دهرم حفاری و در سال ۱۳۹۴ به نتیجه رسیده است.
وی افزود: حجم ذخیره گاز اکتشاف شده در افق دهرم میدان گازی پازن ۱۹.۰۵ تریلیون فوت مکعب و حجم درجای نفت و میعانات گازی آن ۴۳۶ میلیون بشکه برآورد شده اسست.
هندی ادامه داد: با حفر یک حلقه چاه دیگر در بخش شمال غرب میدان پازن و در سایر افق ها و مخازن و حفر چاه تحدیدی در آینده به میزان قابل توجهی به حجم ذخایر این میدان افزوده خواهد شد.
وی با اشاره کشف میدان گازی خارتنگ در استان بوشهر گفت: این میدان در ۱۲۲ کیلومتری شرق بوشهر و ۶۰ کیلومتری شرق خورموج واقع شده است. حفاری این شاختمان با اهداف اکتشافی دهرم و افق های پالئوزوییک زیرین درسال ۱۳۹۰ آغاز و در سال ۱۳۹۲ به نتیجه رسیده است
هندی توضیح داد: در مجموع چهار مورد لایه آزمایی در چاه خارتنگ-۱ صورت گرفت که نتیجه آن وجود گاز و میعانات گازی در سازندهای کنگان، دالان، فراقون و زکین بوده است.
به گفته هندی، حجم درجای ذخیر گاز اکتشاف شده در افق دهرم میدان گازی خارتنگ، ۱۶.۴ تریلیون فوت مکعب و حجم درجای نفت و میعانات گازی آن ۲۶۱ میلیون بشکه برآورد می شود.
وی میدان گازی چارک را از دیگر میدان های کشف شده در طول دوران دولت یازدهم اعلام کرد و گفت: این میدان در استان هرمزگان و در ۲۲۰ کیلومتری غرب بندرعباس و در ۸۰ کیلومتری بندر لنگه و شمال بندر چارک واقع شده سات. حفاری این ساختمان با هدف افق دهرم در سال ۱۳۹۳ آغاز و با کشف ۱۷.۳۸ تریلیون فوت مکعب گاز درجا و ۱۷۴ میلیون بشکه نفت و میعانات گازی درجا به نتیجه رسیده است.
هندی ادامه داد: میدان یادمان نیز از جمله میدان های کشف شده در دولت یازدهم است که در ۶۵ کیلومتری غرب اهواز و ۲۲ کیلومتری جنوب غرب هویزه در بخش شمال غربی زیر پهنه ساختاری دشت آبادان در غرب ساختمان جفیر، شمال غربی ساختمان سپهر و شرق میدان آزادگان واقع شده است.
وی افزود: میدان یادمان که یک تله چینه ای محسوب می شود ۲.۸ میلیارد بشکه ذخیره نفت درجا دارد.
به گفته هندی، میدان سپهر جنوب غربی در استان خوزستان یکی دیگر از میدان های کشف شده است که در منطقه دشت آبادان در فاصله ۶۵ کیلومتری اهواز و ۳۶ کیلومتری جنوب غرب هویزه در جنوب میدان نفتی جفیر و شمال میدان یادآوران و شرق میدان نفتی آزادگان واقع شده است.
وی هدف از حفاری ساختمان سپهر جنوب غربی را ارزیابی سازند ایلام و فهلیام اعلام کرد و گفت: با اخذ نتیجه مثبت از این دو سازند، حفاری چا در سال ۱۳۹۴ با اتمام رسیده است.
هندی افزود: بر اساس برآوردهای انجام شده حجم نفت درجای میدان سپهر جنوب غربی که یک تله چینه ای محسوب می شود، ۲.۱۹۱ میلیارد بشکه است.