شرکت نفت مناطق مرکزی ایران در راستای تولید حداکثری و بهینه، از فناوری های نوین و بهروز کشورهای پیشرو و سرمایه گذاری خارجی جهت رقابت با کشورهای همسایه در تولید نفت و گاز و حفظ منافع ملی استفاده حداکثری نماید.
شرکت نفت مناطق مرکزی ایران که توسعه و بهره برداری از میادین نفتی و گازی بسیاری را در گستره وسیعی از کشور برعهده دارد در راستای تولید حداکثری و بهینه، بالاخص از میادین مشترک ضرورت دارد در راستای اقتصاد مقاومتی علاوه برتکیه برتوان داخلی، از فناوری های نوین و بهروز کشورهای پیشرو و سرمایه گذاری خارجی جهت رقابت با کشورهای همسایه در تولید نفت و گاز و حفظ منافع ملی استفاده حداکثری نماید.
دراین راستا تعامل سازنده با شرکت ها و مراکز دانشگاهی خارجی پیشرو در زمینه علوم و فناوریهای نوین صنایع نفت و گاز امری ضروری و اجتناب ناپذیر است. به همین منظور تعلیم و پرورش نیروهای متخصص و همچنین انتقال فناوری های نو و تکنولوژی های جدید زمینه ساز مدیریت یکپارچه، پیاده سازی استانداردهای بین المللی و افزایش ضریب بازیافت از میادین نفتی و گاز با اولویت در میادین مشترک نفتی با کشور همسایه در غرب کشور خواهد شد.
امروزه نقش فناوری های نوین مانند روش های فرازآوری مصنوعی (Artificial lift) ، ازدیاد برداشت (IOR/IGR/EOR/EGR) و تکنولوژی های مدرن در سطح الارض ، تجهیزات رشته تکمیلی (Dual Completion, smart Well, ...) ، ارتباط چاه با مخزن(Water Shut off, Perforation ,stimulations,...) در صنایع نفت و گاز به منظور افزایش بهره دهی چاه ها، افزایش ضریب بازیافت نهایی از مخازن، افزایش بازدهی تجهیزات، بهبود عملکرد سیستم با اعمال ملاحظات زیست محیطی غیر قابل انکار است.
روش های سنتی برداشت و تولید از منابع هیدروکربنی متکی به انرژی طبیعی مخزن بوده که عمدتاً در سال های آغازین عمر هر میدان بازدهی خوبی دارند. با گذشت زمان به تدریج از انرژی طبیعی مخزن کاسته شده و شرکت های نفتی/گازی نیازمند به کارگیری روش ها و ابزارهای نوین جهت بهبود عملکرد تولید میادین خود می باشند.
شرکت نفت مناطق مرکزی ایران، به عنوان متولی بسیاری از میادین نفتی و گازی کشور با گسترده ترین پراکندگی جغرافیایی در ۱۷ استان کشور می تواند با به کارگیری بسیاری از فناوری های نوین جهانی در میادین تحت مسئولیت خود در سال های آتی نقش بسزایی در افزایش تولید نفت وگاز و ایجاد ارزش افزوده داشته باشد.
شایان ذکر است طراحی و پیاده سازی موفقیت آمیز هر یک از این فناوری های فوق در گرو برخورداری از دانش تخصصی و تجربهی بالا ی کارکنان در محیط های عملیاتی، شناخت کافی از ماهیت هر میدان و در اختیار داشتن تجهیزات مناسب می باشد. صرفه ی اقتصادی به کارگیری این قبیل فناوری ها امروزه به حد‌‌ّی به اثبات رسیده است که شرکت های نفتی بین المللی دیگر نسبت به پیاده سازی آنها کوچکترین تردیدی نداشته و برنامه ریزی ها و فعالیت های پ‍ژوهشی خود را صرفاً بر بهینه سازی و ارتقای آنها متمرکز نموده اند. به عنوان مثال و به منظور بررسی و رفع مشکلات چاه های تولیدی نفت و گاز استفاده از تکنولوژی های جدید در سه زمینه فنآوری ها، خدمات نوین و لزوم سرمایه گذاری خارجی به شرح ذیل قابل بررسی و استفاده است:
دانش و تجربه فنی :
فعالیت های چاه محور بر اساس اصول علمی که با ابزار تجربه به مرحله پختگی و بالندگی رسیده باشد، برنامه ریزی ، طراحی و مهندسی می گردد. خوشبختانه در حال حاضر پتانسیل بالقوه و بعضاً بالفعل علمی در کشور موجود می باشد. وجود شرکت های دانش بنیان، دانشگاه های معتبر داخلی، دانشجویان مستعد و کارشناسان توانمند و متعهد شرکت نفت ، بستر مناسب این مقوله را تشکیل می دهند. هنگامی صحبت از انتقال دانش و تجربه فنی در زمینه مهندسی نفت می شود که مجموعه ای از اتفاقات با ورود شرکت های بین المللی و تعامل با آنها انتقال تجربه به صورت مستمر و پویا صورت گیرد. همچنین در اختیار داشتن کلیه نرم افزاری تحلیلی و شبیه سازی بمنظور انجام فرآیندهای بهینه سازی تولید ، آنالیز داده های آزمایش وخصوصیات سنگ و سیال ضروری است. بهره مندی از نرم افزارهای به روز و قدرتمند شرکت های بین المللی نفت و گاز به عنوان چکیده ای از دانش به روز و فناوری نوین دراین زمینه می باشد. تعامل سازنده با شرکتهای صاحب فناوری زمینه ساز انتقال دانش فنی بروز، به بدنه کارشناسی داخلی صنعت نفت گردیده و موجبات بومی سازی نرم افزارهای تخصصی پایه ای صنایع نفت و گاز را فراهم می نماید.
تجهیزات :
فناوری ساخت و طراحی بسیاری از تجهیزات و ابزار مورد نیاز عملیاتی چاه های نفت و گاز منحصراً دراختیار برخی شرکت ها و یا کشورهای صاحب تکنولوژی که تا کنون در کشور ما مورد استفاده قرار نگرفته است لیکن عملکرد و کارایی آن در کشورهای خارجی به اثبات رسیده است که می توان به تجهیزات چاه های هوشمند، پمپ های درون چاهی PCP ، Jet Pump، Multi phase Flow Meters و ... اشاره نمود.
استفاده و بهکارگیری مواد شیمیایی با راندمان و کارایی بالا:
در تمامی عملیات های معمول به منظور انگیزش ناحیه تولیدی و یا رفع مانع درون چاهی از مجموعه ای سیالات و افزایه های شیمیایی تجاری استفاده می شود که میزان راندمان عملیات وابستگی شدید به عملکرد و کیفیت مواد مذکور دارد. به طور مثال افزایه های اسید ، سیمان و گل ، حلال رسوبات آلی و معدنی ، ژل های پلیمری مسدود کننده آب و ژل های شکافت هیدرولیک سازند و ... را می توان برشمرد. برخی از افزایه های مذکور پس از سال ها واردات، توسط شرکت های داخلی تولید و عرضه می شود. لیکن بسیاری از افزایه های کلیدی دارای فرمولاسیون محرمانه بوده و اعمال تحریم ها و نبود سرمایه کافی، منجر به عدم دراختیار داشتن آن و بالطبع اختلال در عملیات های معمول و تولید چاه ها شده است.
اکبر قائد امینی - رئیس مهندسی نفت شرکت نفت مناطق مرکزی ایران